डॉ. मनमोहन सिंग हे भारताचे माजी पंतप्रधान आणि जगप्रसिद्ध अर्थतज्ज्ञ आहेत. त्यांचा जन्म 26 सप्टेंबर 1932 रोजी पंजाबमधील गह (आताच्या पाकिस्तानमध्ये) येथे झाला.
शैक्षणिक कारकीर्द:
त्यांनी पंजाब युनिव्हर्सिटी, केंब्रिज युनिव्हर्सिटी आणि ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटीमध्ये अर्थशास्त्राचे शिक्षण घेतले.अर्थशास्त्र विषयातील त्यांचे ज्ञान जागतिक स्तरावर मान्यताप्राप्त आहे.
राजकीय आणि प्रशासकीय कार्य:
1. अर्थमंत्री (1991-1996):
1991 साली आर्थिक सुधारणा आणि उदारीकरणाच्या माध्यमातून भारताच्या अर्थव्यवस्थेत मूलभूत बदल घडवले.
2. पंतप्रधान (2004-2014):
10 वर्षांच्या कार्यकाळात त्यांनी शिक्षण, रोजगार आणि सामाजिक कल्याणासाठी अनेक योजना राबवल्या.
मनरेगा योजना (ग्रामीण रोजगार हमी योजना) आणि अन्न सुरक्षा कायदा लागू केला.
महत्त्वाचे योगदान:
1991 मधील आर्थिक उदारीकरणाच्या धोरणामुळे भारताला जागतिक स्तरावर स्थिर अर्थव्यवस्था म्हणून स्थान मिळाले.त्यांनी विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि परराष्ट्र धोरणात सकारात्मक पावले उचलली.
पुरस्कार आणि सन्मान:
1987 मध्ये त्यांना पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
जागतिक स्तरावर त्यांना अनेक मानद पदव्या आणि पुरस्कार मिळाले आहेत.
डॉ. मनमोहन सिंग हे त्यांच्या प्रगल्भ आर्थिक दृष्टिकोनासाठी आणि साधेपणासाठी ओळखले जातात. ते भारताच्या इतिहासातील एक दूरदर्शी नेता म्हणून स्मरणात राहतील.
